Παρασκευή 23 Απριλίου 2010

ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ - issue #04

ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ
Επιμέλεια: Θεόδωρος Μορφίδης (arminmorf@hotmail.com)

Επί πολλές χιλιάδες χρόνια, η πτήση υπήρξε για τον άνθρωπο επιθυμία απραγματοποίητη. Μέσα στο σύντομο διάστημα μόνο δύο αιώνων ,ο άνθρωπος κατάφερε να εξουσιάσει το σύμπαν. Ο μύθος του Δαίδαλου με τον γιό του Ίκαρο και τα σχέδια του Λεονάρντο Ντα Βίντσι άρχισαν να παίρνουν σάρκα και οστά. Με τους αδερφούς Μονγκοφιέρι, τον Ερρίκο Ζιφφάρ και τους αδελφούς Ράιτ ο μύθος του Ικάρου
έγινε πραγματικότητα. Αργότερα και σε διάστημα 35 χρόνων η πτήση του Γιούρι Γκαγκάριν και η κατάκτηση
της Σελήνης ξεπερνούσαν και τις πιο τρελές ελπίδες.
Καλά όλα αυτά περί μύθων και ιστορικών στοιχείων.
Ας επανέλθουμε στην πραγματικότητα και ας
κοιτάξουμε λίγο τις συνέπειες και τα προβλήματα
αυτών των μεγάλων ανακαλύψεων.


Όλοι μας ξέρουμε και έχουμε ακούσει για τα
διαστημικά σκουπίδια. Τα διαστημικά σκουπίδια, είναι
βίδες και υλικά από την κατασκευή του Διαστημικού
Σταθμού, δεξαμενές καυσίμων, προωθητήρες,
θραύσματα διαστημοπλοίων που έχουν εκραγεί και
μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα σε
μελλοντικές αποστολές αν δεν ληφθούν μέτρα άμεσα
για να μειώσουν την απειλή. Προβλήματα όμως
δημιουργούν και στο περιβάλλον μας. Στα θραύσματα
αυτά υπάρχουν μπαταρίες και συμπιεσμένα
συστήματα όπως και δεξαμενές καυσίμων, συστήματα
προώθησης και πυροτεχνικά. Όλα αυτά μολύνουν την
ατμόσφαιρά μας και βάση στατιστικών στοιχείων
κάθε αντικείμενο που εκτοξεύεται, πέφτει πίσω στη
Γη το πολύ 25 χρόνια μετά το τέλος της ζωής του.
Το πρόβλημα αυτό όμως αντί να διορθωθεί, γίνεται
ολοένα και μεγαλύτερο.

Μεταξύ της εκτόξευσης του Σπούτνικ στις 4 Οκτωβρίου
του1957 και 1 Ιανουαρίου 2008, έχουν γίνει περίπου
4600 εκτοξεύσεις που έχουν τοποθετήσει 6000
δορυφόρους σε τροχιά. Περίπου 400 ταξιδεύουν πέρα
από την Γη σε διαπλανητικές τροχιές, αλλά από
υπόλοιπους 5600, μόνο 800 είναι σε λειτουργία,
σχεδόν 45% είναι σε χαμηλή και γεωστατική
τροχιά. Τα διαστημικά σκουπίδια περιλαμβάνουν
τον αυξανόμενο αριθμό αδρανή διαστημικού
εξοπλισμού σε τροχιά γύρω από την Γη καθώς
και θραύσματα διαστημόπλοιων τα οποία έχουν
διαλύσει, εκραγεί ή εγκαταλειφθεί. Περίπου 50%
όλων των υπό παρακολούθηση αντικειμένων θα
συγκρουστούν μεταξύ τους ή θα εκραγούν. Για τον
δορυφόρο Envisat, για παράδειγμα, ο Ευρωπαϊκός
Οργανισμός Διαστήματος αναφέρει ότι η μέση
ταχύτητα ανάμεσα στο δορυφόρο και ένα
διαστημικό σκουπίδι είναι 52.000 χιλιόμετρα την
ώρα. Με τέτοια ταχύτητα μια πρόσκρουση με τον
δορυφόρο, το Διαστημικό Σταθμό ή το λεωφορείο
θα προκαλέσει ζημιά ακόμα και καταστροφή.
Περίπου το 40% των υπό παρακολούθηση
διαστημικών σκουπιδιών προέρχονται από
εκρήξεις, οι οποίες φτάνουν τις 4 με 5 το χρόνο. Το
1961, η πρώτη έκρηξη τριπλασίασε τον αριθμό των
υπό παρακολούθηση διαστημικών σκουπιδιών. Την
τελευταία δεκαετία χρησιμοποιούνται συστήματα

αδρανοποίησης πηγών ενέργειας. Αλλά αυτό
δεν φτάνει. Με τους τωρινούς ρυθμούς σε 20
με 30 χρόνια, οι συγκρούσεις θα ξεπεράσουν
τις εκρήξεις ως πηγή νέων σκουπιδιών.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος
αναφέρει ότι είναι κρίσιμο να ξεκινήσουν
αμέσως εφαρμογές μείωσης των σκουπιδιών.

Ηπαρακάτω εικόνα μας δείχνει μια εξομοίωση
του γεωστατικού περιβάλλοντος το 2012 σε
περίπτωση που δεν ληφθούν μέτρα. Στο πάνω
πλαίσιο με τα μέτρα που προτείνει ο ΕΟΔ μπορεί
να παρατηρηθεί ένα πιο καθαρό περιβάλλον
με τις εκρήξεις να έχουν μειωθεί δραστικά.
Στο κάτω πλαίσιο βλέπουμε την κατάσταση σε
περίπτωση που δεν ληφθούν αυτά τα μέτρα.
Τα συγκεκριμένα μέτρα όμως απαιτούν
χρήματα και χρόνο, τα οποία δεν πρόκειται
να διατεθούν από τα εμπορικά προγράμματα
και μόνο με διεθνή συνεργασία μπορεί να
επιτευχθεί ο στόχος μείωσης των διαστημικών
σκουπιδιών και των κινδύνων για το περιβάλλον
μας. Επομένως και εμείς δεν πρέπει να
αγνοούμε αυτό το περιβαλλοντικό πρόβλημα.
Είναι ένα θέμα που μας ενδιαφέρει όλους μας.
Τα πράγματα είναι πραγματικά τραγικά και
απειλούν τον πλανήτη μας συνεχώς, όμως αν
θέλουμε να το δούμε λίγο αστεία, η συμβουλή
μου είναι η εξής : Να φοράτε πάντοτε κράνος
και να κοιτάτε στον ουρανό, γιατί ποτέ δεν
ξέρετε τι θα σας έρθει ουρανοκατέβατο……!